Jay Foreman is een comedian, YouTuber en singer-songwriter. Hij is het meest bekend om zijn series Unfinished London, waarin hij uitgebreid ingaat op de geschiedenis en toekomst van de Londense infrastructuur, en Map Men, waarin hij en mede-maker Mark Cooper-Jones een breed scala aan geografische onderwerpen bespreken, van geopolitiek (wanneer is iets een land?) tot vreemd filosofisch (waarom is noord boven?)
Ik kan Foremans YouTube-kanaal eindeloos opnieuw bekijken: zijn series presenteren interessante informatie in hapklare video’s met een enorme variatie aan humor die nooit voorspelbaar is. Het is een geweldig voorbeeld van hoeveel grappen je op zoveel verschillende manieren kunt toevoegen zonder dat het daadwerkelijke onderwerp uit zicht raakt. Als iemand die graag absurde pubquizzes maakt en presenteert, is zijn werk een grote inspiratiebron.
(het is lastig om overweldigd te raken via email, maar toen hij instemde met dit interview voelde ik me erg opgetogen)
Jullie hebben recentelijk aangekondigd dat er later dit jaar een Map Men-boek zal uitkomen. Ten eerste, gefeliciteerd! Wat waren de uitdagingen van de veelal visuele humor van Map Men vertalen naar een boek?
Dank je wel! Dat is inderdaad een goede vraag, en we zijn het grootste deel van het schrijfproces bezig geweest met die beantwoorden. Je moet een balans vinden. Aan de ene kant willen we dat het voor de lezer voelt alsof het absoluut van ons komt, en min of meer de ervaring evenaren van een Map Men-aflevering kijken. Aan de andere kant moet het niet gewoon voelen als een videoscript. We willen ons nieuwe medium gebruiken en dingen doen die alleen in boekvorm kunnen. Geen van ons heeft eerder een echt boek geschreven, dus we leren al doende. Het grootste verschil dat ik heb ontdekt tussen de twee vormen is dat je geen manier is om subtiele grappen te verstoppen. Onze YouTube-video’s proppen we vol met grappen op de achtergrond in kleine letters, waarvoor je de video moet pauzeren om ze te lezen of ze überhaupt op te merken. Maar in het boek wordt elk woord hetzelfde gelezen. Dus het moet allemaal kloppen.
Als we het toch over visuele humor hebben: in jullie video’s doen jullie soms grote moeite voor kleine komische momenten. Wat is het meeste werk dat in de kleinste grap zat?
Uit mijn hoofd is de meest absurde hoeveelheid moeite die we voor de kleinste sketch hebben gedaan een drumstel huren, waarvoor we dagenlang online hebben rondgekeken, naar de andere kant van de stad rijden om het in de auto te laden, weer uitladen, oefenen met het in elkaar zetten en het zorgvuldig in de studio monteren, allemaal voor een ongelooflijk kort shot waarin ik een enkele “ba dum tss” speel na een slechte woordgrap. Het duurt in totaal 25 hele frames (één seconde) aan video. Maar het ding met YouTube is dat het niet live tv is. Iedereen kan het beeld pauzeren. Sterker nog, de app beloond video’s die gepauzeerd worden, want dat telt als verhoogde kijkersbinding. Dus, heel contra-intuïtief, hoe minder lang het in beeld is, hoe meer impact het heeft. Dus het is absoluut de moeite waard.
Hoe ziet het schrijfproces eruit voor een aflevering van Map Men? En wat is volgens jou een typische Jay-grap en een typische Mark-grap?
90% van de tijd is Mark degene die het onderwerp van de aflevering heeft bedacht en het meeste onderzoek heeft gedaan – hij is de daadwerkelijke (ex-)aardrijkskundeleraar. Maar dan verdelen we de onderwerpen en gaan we in ons eentje aan de slag met de helft van de afleveringen schrijven. Wanneer we elkaar weer spreken (soms over Zoom, soms fysiek) bewerken we elkaars werk uitgebreid. Soms hebben we stompzinnige discussies over welke precieze bewoording grappiger is. Tegen de tijd dat we klaar zijn met redigeren, zit op elk script zoveel van allebei onze vingerafdrukken dat je niet meer kan herkennen wiens aflevering het was.
Het schrijfproces blijft lang doorgaan, ook nadat we het script hebben afgerond en zijn begonnen aan het storyboard. Persoonlijk vind ik het een stuk makkelijker om grote wijzigingen en veranderingen aan te brengen wanneer we met het storyboard bezig zijn dan met alleen de tekst. Dit storyboard wordt samengesteld met Premiere Pro – dezelfde software waarmee we de uiteindelijke video maken, dus het is heel erg voldoenend om alles langzaam op zijn plek te zien vallen.
Mark en ik hebben door de jaren heen geleerd om in elkaars stijl te schrijven, en we zijn ons heel bewust van elkaars sterke en zwakke punten. Ik focus me meestal meer op structuur, tempo en storytelling, terwijl Mark een goed oog heeft voor kleine details en nauwkeurigheid.
Je vrouw Jade Nagi wordt genoemd als regisseur van de afleveringen van Map Men. Wat doet de regisseur precies, en hoe verhoudt het zich tot het schrijfproces?
Alhoewel Mark en ik soms voor én achter de camera gaan staan om alles met z’n tweeën te filmen, is het heel erg behulpzaam als er iemand is om ons te regisseren. Enigszins omdat het ons een hoop tijd scheelt waarin we anders ongemakkelijk heen en weer schuifelen, maar vooral omdat het heel fijn is als iemand ons belangrijke aanwijzingen voor dingen die we op dat moment niet zelf kunnen beoordelen. Deze rol is door de jaren heen door verschillende mensen ingevuld, waaronder, op verschillende momenten, Marks vrouw en mijn vrouw. Ze zijn allebei heel erg betrokken bij de besluitvorming rondom Map Men, en helpen vaak met knopen doorhakken over welke versie van een zin grappiger is.
Jouw serie Unfinished London is ook erg populair, en begon je oorspronkelijk in 2009 als een showcase toen je op zoek was naar televisiewerk. Sindsdien zijn de entertainmentwereld en de rol van televisie drastisch veranderd. Hoe heb jij deze verandering ervaren, en is televisiewerk nog steeds een ambitie?
Hoe meer tijd verstrijkt, hoe makkelijker het is om die vraag te beantwoorden. Het is inmiddels, zestien jaar nadat we de eerste aflevering van Unfinished London uploadden, een simpele nee. We hebben het enorme geluk dat we op YouTube een enthousiast en groeiend publiek hebben gevonden. Het platform biedt ons alle creatieve controle die we maar willen, de vrijheid om zo veel of zo weinig werk te maken als we maar willen, met elke speelduur, wanneer we maar willen. We zijn ook begonnen met TikTok, en hebben daar een nieuw publiek gevonden. Zelfs als YouTube van de ene op de andere dag in elkaar stort (laten we hopen van niet), denk ik dat we alsnog ons publiek blijven vinden door ons werk zelf uit te brengen, in welke vorm dan ook.
Zo veel van wat je bespreekt in Unfinished London kan verouderd raken (of is dat misschien al). Denk je dat het onvermijdelijk is dat je nieuwe afleveringen zal moeten uitbrengen om alle gedateerde informatie aan te kaarten? Of kun je dat prima loslaten?
We doen ons best om onze afleveringen tijdloos te maken, zodat ze jaren laten herkeken kunnen worden en nog steeds relevant zijn. Maar hoe dan ook verouderen sommige dingen. We hadden bijvoorbeeld een aflevering over de geschiedenis van trams in Londen, en eindigden met de stellige voorspelling dat “volledig elektrische bussen er voorlopig niet inzitten”. Dat bleek gelul. We maakten in 2018 ook een aflevering over de Londense fietsinfrastructuur, en ik ben erg blij dat die nu gedateerd overkomt, aangezien Londen sindsdien een stuk meer fietspaden is gaan aanleggen. Ik ben er ook erg tevreden mee dat onze video over de uitblijvende uitbreiding van Heathrow meer dan tien jaar later nog steeds volledig accuraat is. Over het algemeen denk ik niet dat mensen onze video’s opzoeken voor de laatste nieuwtjes, dus ik vind het prima dat ze allemaal een reflectie van hun tijd zijn.
Een goede vriend van me heeft een grote voorliefde voor openbaar vervoer, en kan uitgebreid praten over waarom bepaalde metronetwerken (zoals Barcelona) zo fantastisch zijn. Heb jij een favoriet metronetwerk of een ander noemenswaardig netwerk van openbaar vervoer?
Ik heb natuurlijk een grote zwakke plek voor het openbaar vervoer in Londen, want da’s degene die ik veruit het beste ken, en ik woon er. Maar ik vind het wel heel leuk om video’s van andere steden over de hele wereld te bekijken, om te zien wat we van hen kunnen leren. Ik ben gek op Glasgows kleine ondergrondse ringlijn. Ik vind het ook heel bevredigend om updates te zien van Toulouse, waar ik heb gewoond. Het is fantastisch om te zien hoe snel dat netwerk zich uitbreidt.
Meer Jay Foreman:
Trying aerobatics with Tom Scott
Questionable
24 Hours to Escape the Country
Five Minutes with Jay Foreman
YouTube